مواد شیمیایی در تمام غذاها وجود دارند.  البته مواد شیمیایی موجود در غذا معمولا ایمن و بدون عوارض می باشند. به عنوان مثال، می توان مواد مغذی مانند کربوهیدرات ها، پروتئین، چربی و فیبر را نام برد که دارای ترکیبات شیمیایی هستند. بسیاری از مواد شیمیایی خوراکی به طور طبیعی ایجاد می شوند و سلامت را برای ما به ارمغان می آورند. برخی مواد شیمیایی خوراکی نیز، طی فرایند شیمیایی در کارخانجات تولید کننده مواد شیمیایی، تهیه و به بازار عرضه می شوند.

با این حال، مواد شیمیایی می توانند عوارض جانبی مختلفی داشته باشند، که برخی از آنها ممکن است اثرات نامطلوبی را ایجاد نمایند. البته بطور معمول این مواد مضر نیستند، مگر اینکه در میزان بالا و در مدت زمان طولانی مصرف شوند. مطالعات علمی میزان مصرف مجاز را تعیین می نمایند و از سلامتی مصرف کنندگان مواد شیمیایی خوراکی محافظت می نمایند. نکته قابل توجه اینست که مواد شیمیایی غذایی باید از کیفیت بالا و مطلوبی برخوردار باشند تا سلامت جسمی و روانی مصرف کنندگان را تضمین نماید. بنابراین فروش مواد شیمیایی خوراکی لازم است با دقت صورت گیرد.

مواد شیمیایی غذایی چه کاربردهایی دارند؟

از کاربردهای مهم مواد شیمیایی خوراکی، افزودنی های غذایی هستند که ماندگاری غذاها را افزایش می دهند. برخی نیز به مواد خوراکی رنگ های جذاب می دهند. برخی مواد شیمیایی طعم و مزه مطبوعی به مواد خوراکی می بخشند. ضمنا می توانند مکمل های خوبی برای تغذیه قرار بگیرند. از مهم ترین استفاده های مواد شیمیایی خوراکی در تولید داروها و مکمل های سلامتی می باشد.

برخی مواد شیمیایی موجود در ظروف مانند بشقاب، بطری و فنجان ها نیز می توانند به غذا و بدن انسان منتقل شوند. گاهی نیز مواد شیمیایی به عنوان کود یا سم استفاده می شوند و بدین ترتیب در خوراکی های انسان وارد می شوند.

همچنین ممکن است  انسانها در معرض ترکیبات شیمیایی طبیعی و مصنوعی قرار بگیرند که در محیط با میزان متفاوت وجود دارند.  می توان به برخی آلاینده های صنعتی مانند دیوکسین ها و PCB ها اشاره کرد. انواع فلزات نیز جزو این گروه می باشند.

اما مواد شیمیایی غذایی شامل آن دسته مواد شیمیایی می باشد که تعمدا به دلیل مزایای آنها به مواد خوراکی اضافه می شوند.

ایمنی مواد شیمیایی خوراکی چگونه است؟

سازمان های متعددی نظارت بر سلامت مواد شیمیایی غذایی را بر عهد دارند. از جمله آنها آژانس مواد غذایی اروپا می باشد.

EFSA ( آژانس مواد غذایی اروپا) نهادی است که خطر طیف وسیعی از مواد شیمیایی را که وارد بدن انسان می شوند، ارزیابی می کند. این سازمان به سلامت مواد شیمیایی خوراکی می پردازد و میزان مجاز مصرف آنها  را معین می نماید. در حقیقت خطرات انواع مواد شیمیایی برای سلامتی انسان را بررسی می نماید. فروش مواد شیمیایی غذایی نیز برطبق دستورات و توصیه های این سازمانها صورت می گیرد.

نام برخی مواد شیمیایی غذایی چیست؟

مواد شیمیایی خوراکی بسیاری در بازار موجود هستند که در تولید انواع خوراکیها کاربرد دارند.

اسید فوماریک، آسه سولفام، سدیم نیتریت، روغن نارگیل، تری سدیم سولفات، نایسین، آلژینات سدیم، ایزوله سویا، آسپارتام، گلیسیرین، استیک اسید، روغن سویا، سی ام سی، آسکوربیک اسید، گلایسین، پتاسیم کربنات، اسید لاکتیک، لسیتین، مونو پتاسیم فسفات، مونو آمونیوم فسفات، سدیم نیترات، زانتان گام، گوارگام، پتاسیم سوربات، تری سدیم سیترات، اسید سیتریک، سدیم بنزوات، بنزوئیک اسید، سوربیتول، اسید فسفریک، آب اکسیژنه و کلسیم کلرید از جمله مواد شیمیایی غذایی می باشند. رنگ های خوراکی مانند سان ست یلو، کینولین یلو، رنگ پونسئو، رنگ آلورا رد، رنگ کارموزین و رنگ برلیانت بلو نیز از جمله مواد شیمیایی خوراکی می باشند که فروش این مواد شیمیایی غذایی توسط شرکتهای مختلف جهت تولید انواع داروها و مواد خوراکی اتجام می شود.

برخی کاربردهای مواد شیمیایی خوراکی چیست؟

همانگونه که در بالا بیان شد این مواد شیمیایی ویژگی های متنوعی دارند که موجب استفاده از انها در صنایع غذایی می گردد. در زیر به برخی از مواد شیمیایی خوراکی و مزایای آنها اشاره می شود.

سدیم نیتریت: از آنجایی که سدیم نیتریت ضد اکسید است و نمک می باشد، از رشد باکتری ها جلوگیری نموده و عمر مواد غذایی ررا افزایش داده و سلامت غذا را بالا می برد. بعلاوه طعم و رنگ مطبوعی به غذا می بخشد.

البته مصرف بالای آن می تواند خطراتی برای سلامتی  ایجاد نماید.

اسید فوماریک: این ماده اسیدی، برای اسیدی نمودن مواد غذایی بکار می رود. اسید فوماریک هم طعمی ترش به خوراکی ها می دهد و هم ماندگاری و کیفیت آنها را افزایش می دهد. اسید فوماریک در نان، نوشیدنی ها، مواد لبنیاتی و چیپس نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

لسیتین: لسیتین خاصیت روان کننده و امولسیون دارد و مواد غذایی را ضد عفونی می نماید. ضمنا یک مکمل مغذی برای انسان بشمار می رود. لسیتین در تولید مواد خوراکی گوناگونی همچون شکلات مصرف می شود و سلامتی را برای انسانها در کنار طعمی دلپذیر به ارمغان می آورد.

سدیم بنزوات: این ماده نگهدارنده پرکاربردی در صنایع غذایی محسوب می گردد. سدیم بنزوات عمر مواد غذایی را نیز بالا می برد که مزیت مهمی برای آنها محسوب می شود و تولید کنندگان مواد خوراکی از آن استقبال می نمایند. بنابراین در غذاهای فرآوری شده و نوشیدنی ها استفاده می شود.

آسه سولفام: این ماده شیرین کننده بدون کالری و غیر مغذی می باشد که در صنایع غذایی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. آسه سولفام به منظور ماندگاری بیشتر و افزایش کیفیت طعم مواد خوراکی بکار می رود. در نوشابه های رژیمی و مواد غذایی گوناگونی همچون دسرها، آدامس، بستنی، خمیر دندان، سس و چاشنی ها دیده می شود.

کلام آخر

مواد شیمیایی نقش حیاتی در زندگی بشر ایفا می نمایند، زیرا تولید انواع محصولات خوراکی، دارویی و غیر خوراکی و صنعتی، وابسته به آنها می باشد. مواد شیمیایی شامل انواع گوناگونی همچون مواد شیمیایی دارویی، غذایی، صنعتی و کشاورزی می باشند. از پرگاربردترین مواد شیمیایی که با زندگی بشر گره خورده است، مواد شیمیایی غذایی می باشند. این مواد بر کیفیت، خواص، ماندگاری، عطر و طعم غذاها تاثیر مثبت می گذارند و هر روز بیشتر مورد استبال تولید کنندگان مواد خوراکی قرار می گیرند. بنابراین خرید و فروش مواد شیمیایی خوراکی بسیار پر رونق می باشد.

اما خریداران باید با دقت کافی از شرکتی مطمئن مواد شیمیاییی را دریافت نمایند تا بتوانند محصولات مرغوبی را تولید و به بازار عرضه نمایند.