رنگ تارترازین

فهرست

تارترازین که به آن زرد شماره 5 FD&C نیز گفته می شود، یک ماده غذایی مصنوعی است. این رنگ خوراکی یکی از چندین رنگ خوراکی آزو است که از فرآورده های نفتی ساخته می شود. تارترازین کاربردهای بسیاری دارد اما متاسفانه دارای عوارضی نیز می باشد. جهت آشنایی کامل با این ماده پرطرفدار ادامه مطلب را مطالعه بفرمایید.

خرید رنگ تارترازین

برای خرید رنگ تارترازین میتوانید با ما در ارتباط باشید . برای اطلاع از قیمت با ما در تماس باشید.

رنگ تارترازین چیست؟

رنگ زرد 5 با نام تارترازین یا E102 نیز شناخته می شود. تارترازین یک رنگ آمیزی مصنوعی است که متعلق به کلاس رنگهای مونوآزو پیرازولون است.

تارترازین رنگی است که برای ایجاد رنگ زرد لیمویی روشن به غذاها استفاده می شود. همچنین می تواند در ترکیب با رنگ های آبی و سبز برای رنگ آمیزی رنگ های مختلف سبز از غذا استفاده شود.

 

برخی گزارش ها نشان می دهد که تارترازین دومین رنگ غذایی رایج پس از Allura Red (قرمز 40) است

 

از زرد 5 به طور گسترده ای در تهیه چیپس سیب زمینی، مربا، آب نبات، نوشیدنی ها و حتی غذای حیوانات خانگی استفاده می شود. همچنین به شامپو و سایر محصولات آرایشی و همچنین ویتامین ها و داروهای خاص اضافه می شود. زرد 5 در اتریش و نروژ ممنوع است و سایر کشورهای اروپایی نسبت به عوارض احتمالی آن هشدارهایی داده اند. با این حال هنوز هم به طور آزاد و گسترده در ایالات متحده استفاده می شود.

تارترازین به عنوان رنگ آزو شناخته می شود.

رنگ آزو چیست؟

در شیمی، هیدروکربن یک ترکیب آلی است که از اتم های هیدروژن و کربن ساخته شده است. در حال حاضر، رنگ آزو یک ترکیب شیمیایی است که در آن دو گروه هیدروکربن توسط دو اتم نیتروژن به هم متصل می شوند. حروف azo از کلمه فرانسوی به معنی نیتروژن، azote گرفته شده است.

رنگهای آزو تقریباً 60 تا 70 درصد از کل رنگهای مورد استفاده در صنایع غذایی و نساجی را تشکیل می دهند. دلیل محبوبیت زیاد آنها این است که تولید رنگهای آزو ارزان بوده و از اکثر رنگهای طبیعی غذایی پایدارتر هستند.

با نگاهی به فرمول شیمیایی تارترازین، می بینیم که عناصر دیگری به جز نیتروژن، کربن و هیدروژن در آن موجود است. به طور خاص، تارترازین همچنین حاوی سدیم (Na) ، اکسیژن (O) و گوگرد (S) است.

گاهی اوقات ممکن است مرجعی پیدا کنید که می گوید تارترازین از قیر زغال سنگ ساخته شده است. این به طور کامل دقیق نیست. ترکیبات آلی مورد استفاده در ساخت تارترازین را می توان از قیر زغال سنگ استخراج کرد. در سال 1884 هنگامی که H. Zeigler آن را برای اولین بار کشف کرد ، احتمالاً با قیر زغال سنگ کار می کرد. امروزه این ترکیبات به عنوان محصولات جانبی صنعت نفت تولید می شوند.

  • نام شیمیایی: تری سدیم 4،5-دی هیدرو-5-اکسو-1- (4-سولفوفنیل) -4-[(4-سولفوفنیل) آزو] -1H-پیرازول-3-کربوکسیلات
  • نامهای دیگر: FD&C زرد
  • وزن: 534.37
  • فرمول شیمیایی: C16H9N4Na3O9S2
  • جرم مولی: 534.36 گرم · مول – 1
  • حلالیت: محلول در آب؛ به میزان کمی در اتانول محلول است.
  • حلالیت در آب: 20 گرم در 100 میلی لیتر
  • حلالیت: 18 گرم در 100 میلی لیتر در گلیسرول، ناچیز در اتانول

کاربردهای تارترازین چیست؟

Tartrazine را می توان در طیف گسترده ای از غذاها از جمله دسرها و آب نبات ها، نوشابه ها، چاشنی ها و غلات صبحانه یافت. همچنین در صنعت نساجی و داروسازی و همچنین لوازم آرایشی نیز کاربرد دارد.

 

دلیل استفاده از تارترازین

از مواد غذایی مصنوعی برای جذابیت بیشتر غذاها از لحاظ ظاهری استفاده می شود. از این رنگها می توان برای ایجاد رنگهای زیبا که با محصولات طبیعی نمیتوان آنها را تولید نمود و همچنین بازگرداندن ظاهر اصلی غذایی که ممکن است در فرآیند تولید از بین برود استفاده نمود. رنگ های خوراکی مصنوعی نیز اغلب ارزان تر و در دسترس تر از رنگ های غذایی طبیعی هستند.

می توان از بتاکاروتن برای دستیابی به همان رنگ تارترازین استفاده کرد، اما گرانتر است. درحقیقت مانند سایر مواد افزودنی مضر دیگر، صنایع غذایی همچنان از این رنگ مصنوعی مضر استفاده می کنند؛ زیرا ارزان است.

رنگهای آزو همچنین از بیشتر رنگهای غذایی طبیعی پایدارتر هستند.

توجه به این نکته مهم است که رنگهای غذایی نه تنها در غذاها وجود دارند، بلکه در مواد آرایشی و سایر محصولات نیز یافت می شوند و مقداری از آن نیز توسط پوست جذب می شود.

 

 محصولات حاوی تارترازین کدامند؟

این رنگ مصنوعی در محصولات گوناگونی وجود دارد:

خوراکی ها

بسیاری از غذاها به نسبت های مختلف حاوی تارترازین هستند. از جمله آنها می توان به این موارد اشلره نمود:

دسرها و شیرینی جات

بستنی، بستنی یخی، شیرینی جات و شیرینی های سخت، آب نبات، پودینگ های فوری و ژلاتین، مخلوط های کیک ، شیرینی، بیسکویت و کلوچه ها.

نوشیدنی ها

نوشابه، نوشیدنی های انرژی زا و ورزشی، مخلوط نوشیدنی های پودر شده، غذاهای میوه ای و نوشیدنی های طعم دار.

تنقلات

چیپس ذرت طعم دار، آدامس جویدنی ، پاپ کورن و چیپس سیب زمینی.

چاشنی ها و مواد پخش کننده:

مربا، ژله، مارمالاد، ترشیجات و سس های فرآوری شده.

سایر غذاهای فرآوری شده:

غلات، سوپ های فوری، رشته فرنگی

 

محصولات مراقبت شخصی

تعدادی از محصولات مراقبت شخصی و لوازم آرایشی ممکن است حاوی تارترازین باشند که معمولاً برچسب CI 19140 یا FD&C Yellow 5 دارند ، از جمله:

صابون های مایع، ضد عفونی کننده دست، مرطوب کننده و لوسیون، دهانشویه، عط ، خمیر دندان و شامپو، نرم کننده و سایر محصولات مو.

 

لوازم آرایشی

مانند سایه چشم، رژگونه، پودر صورت و کرم پودر، رژ لب و غیره – حتی آنهایی که در درجه اول صورتی یا بنفش هستند.

لاک ناخن، پاک کننده لاک ناخن، خال کوبی موقت و لوسیون های برنزه کننده.

 

داروها

انواع مختلفی از داروها شامل تارترازین است که به شکل مایع، کپسول، قرص، لوسیون یا ژل به رنگ زرد، نارنجی یا سبز تولید می شوند. انواع محصولات دارویی که ممکن است حاوی تارترازین باشند شامل ویتامین ها، آنتی اسیدها، داروهای سرماخوردگی (از جمله قطره های سرفه و قرص های گلو)، لوسیون ها و داروهای تجویز شده است.

 

سایر محصولات

سایر محصولات مانند محصولات نظافتی خانگی، ظروف یکبار مصرف، غذاهای حیوانات خانگی، مداد رنگی، جوهر ابزار نوشتاری، رنگ های تمبر، رنگ های صورت، چسب های پاکت و خوشبوکننده ها نیز ممکن است حاوی تارترازین باشند.

 

رنگهای غذایی مورد استفاده در تجارت

علاوه بر تارترازین، سایر رنگ دهنده های مصنوعی نیز مورد توجه قرار می گیرند. رنگهایی که به عنوان رنگهای غذایی آزو تعریف می شوند، علاوه بر تارترازین (FD&C زرد شماره 5)، شامل موارد زیر است:

 

  • زرد کینولین
  • غروب آفتاب زرد
  • آکسوروبین
  • پونسو 4R
  • اریتروسین
  • آلورا قرمز
  • آبی ثبت شده
  • نیل کارمین
  • آبی درخشان FCF
  • گرین اس
  • سیاه درخشان
  • قهوه ای HT

 

شماره E

عدد E تارترازین 102 است. سایر رنگهای زرد عبارتند از:

 

  • تومریک/کورکومین (E 100) ،
  • ریبوفلاوین (E 101) ،
  • کینولین زرد (E 104) ، و
  • غروب آفتاب FCF (E 110).

 

واکنشهای جانبی به تارترازین

  • آلرژی

مدتهاست که تارترازین مشکوک به ایجاد بسیاری از واکنشهای جانبی است، هرچند که همه با تحقیقات پشتیبانی نشده اند. برخی از واکنشهای مشکوک عبارتند از:

 

  • کهیر (کهیر)
  • آنژیوادم (تورم لب، زبان، گلو و گردن ناشی از ترشح هیستامین در واکنش آلرژیک)
  • آسم
  • درماتیت آتوپیک (بثورات پوستی مربوط به آلرژی)
  • عدم تحمل غذایی

جدیدترین تحقیق نشان داد که کمتر از 1٪ بیماران آلرژیک (کسانی که قبلاً دارای آلرژی های متعدد بوده اند) هنگام آزمایش به تارترازین واکنش نشان دادند.

 

FDA دستور داده که در محصولت حاوی آن، بر روی برچسبی کلمه «حاوی تارترازین» یاد داشت شود. جمله “زرد شماره 5” نیز قابل قبول است.

 

سایر نگرانی های مربوط به تارترازین

با توجه به اینکه رنگهای غذایی آزو مانند تارترازین در بسیاری از کشورها ممنوع شده است، مهم است که دلایل احتمالی این ممنوعیت ها را براساس آنچه آموخته ایم، بدانیم. برخی از آنها به قرار زیر است:

 

  • نوروتوکسین

به نظر می رسد تارترازین حداقل در موش های صحرایی یک نوروتوکسین (سمی برای سلول های مغز) باشد. تصور می شود که تارترازین به روشی که شامل مشکلات حافظه فضایی و موارد دیگر است، بر سیستم عصبی موش ها تأثیر می گذارد.

 

یک مطالعه در سال 2017 نشان داد که مصرف ویتامین E (یک ماده محافظ عصبی) ممکن است از تغییرات ساختاری و رفتاری ناشی از تارترازین جلوگیری کند (حداقل در موش صحرایی).

 

موشهایی که به آنها تارتvازین داده شده است، در سیستم عصبی مرکزی آنها تغییراتی مانند کمبود انتقال دهنده های عصبی مغز یافتند. افزایش مرگ سلولی در مغز نیز مشاهده شد. مشخص نیست که آیا این تغییرات مربوط به انسان ها نیز هست یا خیر.

 

  • مشکلات رفتاری در کودکان (بیش فعالی)

 

مطالعاتی که به طور خاص در مورد استفاده از رنگهای خوراکی مصنوعی (AFC) در کودکان انجام شده است نشان داده است که دوزهای زیاد (تعریف شده به عنوان 50 میلی گرم یا بیشتر AFC) تأثیر منفی بیشتری بر روی کودکان نسبت به افرادی که میزان کمتری تارترازین دریافت می کنند، دارد.

 

به نظر می رسد رنگ زرد 5 در برخی از کودکان باعث بیش فعالی می شود. آژانس استانداردهای غذایی، FSA، که در انگلستان FDA می باشد، در سال 2008 در مورد برخی رنگهای غذایی هشدار داد. در این هشدار گفته شده است که برخی از رنگ ها، از جمله تارترازین، می تواند باعث تغییر رفتاری در کودکان شود که شامل از دست دادن تمرکز و فعالیت های تکانشی و کنترل سخت است. توصیه می شود از مصرف محصولات حاوی 5 زرد پرهیز و یا آنها را محدود کنید. اگر کودکی دچار بیش فعالی شد، سعی کنید این رنگ را از رژیم غذایی حذف کرده و به تغییراتی که در پی دارد توجه کنید.

 

  • سرطان زا

از آزمایشات گوناگون نتیجه گیری شد که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض تارترازین می تواند باعث سرطان زایی شود.

مرکز علوم در علایق عمومی در خلاصه ای از مطالعات خود در مورد رنگهای غذایی گزارش کرده است که امکان ایجاد سرطان با مصرف تارترازین وجود دارد. CSPI توصیه می کند تمام مواد سرطان زا مانند بنزیدین و 4-آمینوبیفنیل از رنگ های غذایی حذف شوند.

 

  • تارترازین در دوران بارداری

باز هم، ما در مورد اثرات احتمالی قرار گرفتن در معرض بارداری قبل از تولد با مواد غذایی مصنوعی چیز زیادی نمی دانیم، اما چندین مطالعه کاهش برخی از موارد را نشان می دهد، مانند کاهش انگیزه و اضطراب در فرزندان موشهای باردار.

 

این بدان معنا نیست که احتمال بروز مشکلات در نوزادان انسان وجود دارد. موش و انسان به وضوح متفاوت هستند. برخی از مواد وجود دارد که در موش ها مشکل ایجاد می کند اما در انسان ایجاد نمی شود و بالعکس. با این حال، آنچه این مطالعات حیوانی نشان می دهد این است که مطالعه بیشتر این موضوع تا زمان شناخت بیشتر از اهمیت برخوردار است.

 

  • سایر خطرات

محققان تشخیص دادند، در بیمارانی که حساسیت دارویی دارند، آلرژی به تارترازین باید آزمایش شود و داروها با داروهای غیر تارترازین جایگزین شوند. زرد 5 با چندین مشکل بهداشتی دیگر از جمله تاری دید، میگرن، خستگی و اضطراب در ارتباط است. همچنین ممکن است باعث آسیب کروموزومی شود، اگرچه این مورد به درستی مطالعه یا مستند نشده است.

 

جواز مصرف تارترازین در محصولات

تارترازین علاوه بر انواع خوراکیها، می تواند در داروها و در لوازم آرایشی و بهداشتی نیز یافت شود.

تارترازین به عنوان رنگ آمیزی مواد غذایی مجاز در کانادا ذکر شده است.

در کانادا، تولیدکنندگان مجبور نیستند به طور خاص بیان کنند که چه نوع رنگی به غذا اضافه کرده اند. اشکالی ندارد که برچسب مواد تشکیل دهنده از عبارت عمومی “رنگ” استفاده کند. با این حال، به دلیل حساسیت یا عدم تحمل احتمالی، تولید کنندگان ایالات متحده ملزم به بیان استفاده از برچسب آگاهی دهنده تارترازین هستند.

تارترازین به عنوان یک ماده غذایی در اتحادیه اروپا مجاز است، ژاپن، استرالیا، ایالات متحده و سایر مناطق و از آن در انواع مختلف غذاها استفاده می کنند.

 

با این حال، در سال 2009 EFSA داده های موجود را مجدداً ارزیابی کرد و تعیین کرد که “شواهد علمی موجود ارتباط بین افزودنی های رنگی و اثرات رفتاری را اثبات نمی کند.”

5/5 (1 نظر)
مهندس علی کاظمی

مهندس علی کاظمی

فارغ التحصیل مهندسی شیمی دانشگاه صنعتی شریف - فعال در حوزه خرید و فروش مواد شیمیایی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *