سدیم بی کربنات

بازرگانی آسمان تجارت به‌عنوان یکی از تأمین‌کنندگان برجسته و معتبر مواد شیمیایی، در توزیع بی‌کربنات سدیم و سایر محصولات شیمیایی متنوع فعالیت دارد. این ماده که در صنایع مختلف کاربرد گسترده‌ای دارد، با کیفیت تضمین‌شده و شرایط مناسب به مشتریان ارائه می‌شود. برای اطلاعات بیشتر درباره ویژگی‌ها، قیمت‌ها و نحوه خرید بی‌کربنات سدیم یا دیگر محصولات، می‌توانید با کارشناسان حرفه‌ای ما از طریق شماره 02122510253 تماس بگیرید.

ما در بازرگانی آسمان تجارت کیفیت تمامی محصولات را تضمین می‌کنیم و رضایت مشتریان را در اولویت قرار می‌دهیم. در صورت عدم انطباق محصول با استانداردها و تحلیل‌های ارائه‌شده، امکان بازگشت کالا و استرداد وجه به‌طور کامل فراهم است. همچنین، تیم متخصص ما آماده پاسخگویی به سؤالات شما و ارائه مشاوره تخصصی در سریع‌ترین زمان ممکن است. با خدمات ارسال فوری، محصولات ما به تمامی نقاط کشور با سرعت و دقت ارسال می‌شوند.

بی‌کربنات سدیم چیست؟

بی‌کربنات سدیم، یک ترکیب شیمیایی با فرمول شیمیایی NaHCO₃ است که به نام‌های دیگر مانند جوش شیرین و سدیم هیدروژن‌کربنات نیز شناخته می‌شود. این ماده یک پودر سفید رنگ با ساختار بلوری است که به دلیل ویژگی‌های شیمیایی منحصر به فردش، در بسیاری از فرآیندهای شیمیایی نقش دارد.

در ساختار مولکولی بی‌کربنات سدیم، یون سدیم (Na⁺) با یون بی‌کربنات (HCO₃⁻) ترکیب می‌شود. یون بی‌کربنات از یک اتم کربن متصل به سه اتم اکسیژن و یک اتم هیدروژن تشکیل شده است که با یک پیوند کووالانسی و پیوندهای یونی در ترکیب قرار دارد. این ترکیب به دلیل حضور یون بی‌کربنات می‌تواند به‌عنوان یک عامل بافر عمل کند و تغییرات اسیدی یا بازی محیط را تنظیم کند.

بی‌کربنات سدیم به‌طور طبیعی در منابع معدنی مانند ناترون یافت می‌شود و می‌توان آن را به روش‌های صنعتی نیز تولید کرد. یکی از روش‌های رایج تولید، عبور دی‌اکسید کربن از محلول هیدروکسید سدیم است که باعث تشکیل بی‌کربنات سدیم می‌شود. این فرآیند شیمیایی به دلیل واکنش‌پذیری بالای مواد، بسیار کارآمد است و محصولی خالص و پایدار تولید می‌کند.

تفاوت بی‌کربنات سدیم و جوش شیرین

بی‌کربنات سدیم و جوش شیرین از نظر شیمیایی یکسان هستند و هر دو با فرمول شیمیایی NaHCO₃ شناخته می‌شوند. اما تفاوت اصلی آن‌ها به کاربردها و نام‌های رایج بستگی دارد:

1. کاربردها
   • بی‌کربنات سدیم: به‌طور عمده در صنایع شیمیایی، داروسازی، تصفیه آب، و کشاورزی استفاده می‌شود.
   • جوش شیرین: نام رایجی است که در کاربردهای خانگی مانند پخت‌وپز، تمیز کردن و بهبود کیفیت نان به کار می‌رود.
2. خلوص و فرآوری
   • بی‌کربنات سدیم: معمولاً در مقیاس صنعتی تولید می‌شود و برای استفاده در فرآیندهای مختلف باید به‌طور دقیق پردازش و تصفیه شود.
   • جوش شیرین: به عنوان نسخه غذایی و خوراکی عرضه می‌شود و استانداردهای بهداشتی بیشتری را رعایت می‌کند.
3. نحوه ارائه
   • بی‌کربنات سدیم: ممکن است در بسته‌بندی‌های صنعتی با مقادیر زیاد عرضه شود.
   • جوش شیرین: در بسته‌بندی‌های کوچک‌تر و مخصوص مصارف خانگی ارائه می‌شود.

در مجموع، جوش شیرین نسخه‌ای از بی‌کربنات سدیم است که به‌طور خاص برای کاربردهای خانگی و غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خواص بی‌کربنات سدیم

بی‌کربنات سدیم، ترکیبی شیمیایی با ویژگی‌های منحصربه‌فرد است که در صنایع مختلف مورد توجه قرار می‌گیرد. این ماده به دلیل خاصیت ضعیف بازی، توانایی تنظیم pH در محلول‌ها را دارد و به‌عنوان یک بافر مؤثر عمل می‌کند. همچنین، بی‌کربنات سدیم در دماهای بالا تجزیه شده و دی‌اکسید کربن و کربنات سدیم تولید می‌کند که این خاصیت برای صنایع تولید گاز و فرآیندهای شیمیایی حرارتی اهمیت دارد.

از دیگر ویژگی‌های آن می‌توان به خاصیت جاذب رطوبت، توانایی خنثی‌سازی اسیدها و پایداری شیمیایی اشاره کرد. این ترکیب غیرسمی است و به راحتی در آب حل می‌شود که آن را برای کاربردهای صنعتی و آزمایشگاهی ایده‌آل می‌سازد.

خواص فیزیکی بی‌کربنات سدیم

• حالت فیزیکی: بی‌کربنات سدیم به صورت پودر یا بلورهای سفیدرنگ وجود دارد.
• حلالیت: این ماده به‌راحتی در آب حل می‌شود و محلولی قلیایی ایجاد می‌کند، اما در الکل و حلال‌های آلی نامحلول است.
• نقطه ذوب: بی‌کربنات سدیم به دلیل تجزیه حرارتی نقطه ذوب مشخصی ندارد؛ در دماهای بالا به کربنات سدیم، آب و دی‌اکسید کربن تجزیه می‌شود.
• چگالی: چگالی این ترکیب حدود 2.2 گرم بر سانتی‌متر مکعب است.
• بو: بی‌کربنات سدیم بدون بو است.
• طعم: این ماده طعمی قلیایی و کمی شور دارد.

خواص شیمیایی بی‌کربنات سدیم

• فرمول شیمیایی: NaHCO₃
• رفتار اسیدی-بازی: بی‌کربنات سدیم یک ترکیب آمفوتر است که می‌تواند هم به‌عنوان اسید ضعیف و هم به‌عنوان باز ضعیف عمل کند.
• پایداری شیمیایی: این ترکیب در شرایط معمول پایدار است اما در دماهای بالاتر از 50 درجه سانتی‌گراد شروع به تجزیه می‌کند.
• واکنش با اسیدها: در تماس با اسیدها، گاز دی‌اکسید کربن آزاد می‌کند
• واکنش با بازها: با بازهای قوی واکنش می‌دهد و به کربنات سدیم تبدیل می‌شود.
• اثر گرما: با حرارت دادن به کربنات سدیم، آب و دی‌اکسید کربن تجزیه می‌شود
• خاصیت بافری: توانایی تنظیم pH را دارد و از تغییرات شدید در اسیدیته یا بازی محیط جلوگیری می‌کند.
• پایداری در حضور هوا: بی‌کربنات سدیم جاذب رطوبت نیست و در هوای خشک پایدار می‌ماند.

این ترکیب به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی ویژه، کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد.

کاربردهای بی‌کربنات سدیم

بی‌کربنات سدیم به دلیل خواص شیمیایی و فیزیکی خاص، در صنایع مختلف کاربرد گسترده‌ای دارد. این ماده نقش مهمی در تنظیم pH، تولید گاز دی‌اکسید کربن و فرآیندهای شیمیایی ایفا می‌کند.

صنایع غذایی

بی‌کربنات سدیم به‌عنوان عامل ورآورنده در پخت‌وپز و تولید محصولات نانی استفاده می‌شود. این ماده با آزادسازی گاز دی‌اکسید کربن باعث افزایش حجم و بهبود بافت نان و کیک می‌شود.

صنایع دارویی

در داروسازی، از بی‌کربنات سدیم برای تولید آنتی‌اسیدها و داروهای گوارشی استفاده می‌شود. این ماده در کاهش اسیدیته معده مؤثر است و در تهیه داروهای جوشان به کار می‌رود.

خواص درمانی

از این ماده می توان به عنوان بوگیر طبیعی، لایه بردار پوست، نرم کننده دست، تسکین دهنده و ماساژ پا و تسکین خارش پوست استفاده کرد.

این ماده به عنوان یک پاک کننده و تمیز کننده شناخته می شود. به همین دلیل، در گذشته استفاده از آن به عنوان خمیر دندان رایج بود. به دلیل خاصیت سایندگی مینای دندان، با گذشت زمان استفاده مستقیم آن توصیه نمی شود. بلکه می توان آن را با خمیر دندان ترکیب کرد.

برای تسکین سوزش معده می توان از این ترکیب به عنوان یک داروی کم هزینه و ارزان قیمت استفاده کرد. پس از خوردن غذا نوشیدن این محلول باعث کمک به رفع سوزش معده و خنثی سازی اسید معده می شود.

این ترکیب برای پیشگیری از سرطان مفید است.

تصفیه آب

بی‌کربنات سدیم برای تنظیم pH در فرآیندهای تصفیه آب و جلوگیری از خوردگی در سیستم‌های آبی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

صنایع شوینده

به‌عنوان یک عامل قلیایی و پاک‌کننده ملایم، در تولید مواد شوینده خانگی و صنعتی به کار می‌رود. این ماده توانایی حذف لکه‌ها و چربی‌ها را دارد.

صنایع شیمیایی

بی‌کربنات سدیم در فرآیندهای شیمیایی به‌عنوان ماده اولیه برای تولید کربنات سدیم، تنظیم‌کننده واکنش‌ها و تولید گاز دی‌اکسید کربن استفاده می‌شود.

کشاورزی

در کشاورزی، برای اصلاح خاک‌های اسیدی و تأمین سدیم برای گیاهان خاص استفاده می‌شود.

آزمایشگاه‌ها

بی‌کربنات سدیم در آزمایشگاه‌ها برای تهیه بافرهای شیمیایی و تنظیم واکنش‌های اسیدی-بازی به کار می‌رود.

کاربردهای دیگر

• تولید خاموش‌کننده‌های آتش
• استفاده در فرآیندهای متالورژی
• صنعت آرایشی و بهداشتی
• ساخت خمیر دندان

این گستردگی کاربردها بی‌کربنات سدیم را به ماده‌ای کلیدی در صنایع مختلف تبدیل کرده است.

فرآیند سنتز و تولید بی‌کربنات سدیم

بی‌کربنات سدیم به‌طور صنعتی عمدتاً از طریق فرآیند سولوی (Solvay Process) تولید می‌شود که شامل چند مرحله شیمیایی است:

1. تولید گاز آمونیاک و دی‌اکسید کربن
   ابتدا آمونیاک و دی‌اکسید کربن در آب جذب می‌شوند تا محلول آمونیاکی تشکیل شود:
   • NH₃ + H₂O + CO₂ → NH₄HCO₃​
2. تشکیل بی‌کربنات سدیم
   در مرحله بعد، محلول آمونیاکی با محلول کلرید سدیم (نمک) واکنش می‌دهد. در این واکنش، بی‌کربنات سدیم به‌صورت رسوب تشکیل می‌شود:
   • NH₄HCO₃ + NaCl → NaHCO₃
3. جداسازی و خالص‌سازی
   بی‌کربنات سدیم رسوب‌کرده از محلول جدا شده و خشک می‌شود تا محصول نهایی به دست آید.
4. بازسازی آمونیاک
   آمونیاک مصرف‌شده در واکنش‌ها بازیافت می‌شود. آمونیوم کلرید حاصل با آهک (Ca(OH)₂) واکنش داده و آمونیاک بازتولید می‌شود:
   • 2NH₄Cl + Ca(OH)₂ → 2NH₃ + CaCl₂

این فرآیند، یک روش کارآمد و اقتصادی برای تولید بی‌کربنات سدیم است که با مصرف کم انرژی و بازیافت مواد اولیه، پایداری محیط زیستی را نیز تضمین می‌کند.

فرق جوش شیرین صنعتی و خوراکی

جوش شیرین یکی از مهم ترین ترکیبات شیمیایی است که در صنایع مختلف برای فرآیندهای گوناگون استفاده می شود. این ماده دارای ساختار کربنات سدیم است اما در دو گرید صنعتی و خوراکی، وضعیت کمی متفاوت است. با دانستن تفاوت جوش شیرین صنعتی و خوراکی، به مهم ترین کاربردهای آن‌ها پی خواهید بود.

به طور کلی، جوش شیرین صنعتی ترکیبی از کربنات سدیم با فرمول Na2CO3 است که دارای خلوص و کیفیت کم‌تری نسبت به جوش شیرین خوراکی است؛ ناخالصی جوش شیرین معمولا شامل فلزات سنگین، آهن، کربنات سدیم و آرسنیک و کلر است. اما جوش شیرین خوراکی دارای خلوص و کیفیت بالاتری است.

این ترکیب در آب، محلول است و در فرآیندهای صنایع هر دو ماده دارای آنیون کربنات و کاتیون سدیم هستند.غذایی و دارویی بسیار کاربرد دارد. از جوش شیرین خوراکی در تولید نوشابه های گازدار و تهیه مایه خمیر و پودر کیک استفاده می شود.

جوش شیرین گرید صنعتی، برای تمیزکاری و از بین بردن لکه ها در صنایع به کار می رود. روی بسته بندی جوش شیرین، عبارت هایی نوشته شده که نشان می دهد گرید خوراکی است یا صنعتی. برای جوش شیرین خوراکی، عبارت food grade و برای گرید صنعتی، عبارت industrial grade روی کیسه ها وجود دارد.

تفاوت جوش شیرین دامی و خوراکی

جوش شیرین، ترکیب مهمی است که در صنایع غذایی، خوراک دام و موارد صنعتی بسیار استفاده می شود. این ماده که در خوراک دام استفاده می شود با ترکیبی که در صنایع غذایی به کار می رود.

هر دو در واقع ماده ای به نام بی کربنات سدیم هستند که با فرمول شیمیایی NaHCO3 نشان داده می شوند و هر دو دارای کیفیت و خلوص بالا هستند زیرا خوراک دام و حیوانات نیز به اندازه انسان‌ها باید که مورد دقت و توجه قرار گیرند. در واقع این دو گرید تفاوت چندانی با هم ندارند!

فرق جوش شیرین دامی و خوراکی در نوع کاربرد آنها است.  در برخی موارد، برای خوراک طیور، از جوش شیرین گرید خوراکی یا همان ترکیب بی کربنات سدیم استفاده می شود. اینکه در خوراک دام از کدام گرید این ماده باید استفاده کرد تفاوت چندانی ندارد اما متخصصین این حوزه با توجه به وضعیت سلامت و تغذیه حیوانات و پرندگان این موضوع را تعیین می‌کنند.

ممکن است لازم باشد بی کربنات سدیم به غذای طیور اضافه کرد تا بیماری آن‌ها برطرف شود و هنگام تخمگذاری، ذخایر بدنی بیشتری داشته باشند.

استفاده از جوش شیرین گرید صنعتی، دامی و خوراکی، به نوع فرآیندها و محصول یا نتایج نهایی بستگی دارد. برای تشخیص جوش شیرین دامی باید به برچسب روی بسته بندی حتما توجه کنید. اگر واژه Feed Grade بر روی بسته بندی وجود داشته باشد نشان دهنده گرید خوراک دام بودن این محصول است.

شرایط نگهداری بی‌کربنات سدیم

بی‌کربنات سدیم ماده‌ای پایدار است اما برای حفظ کیفیت و جلوگیری از تغییر خواص شیمیایی و فیزیکی آن، رعایت شرایط خاصی در نگهداری ضروری است:

1. محیط خشک و دور از رطوبت
   بی‌کربنات سدیم جاذب رطوبت نیست اما تماس با رطوبت ممکن است باعث تشکیل کربنات سدیم شود که می‌تواند خواص ماده را تغییر دهد. بنابراین، باید در محیطی خشک و با رطوبت نسبی پایین نگهداری شود.
2. دمای مناسب
   نگهداری این ماده در دمای محیط (حدود 20 تا 25 درجه سانتی‌گراد) کافی است. با این حال، باید از قرار گرفتن در معرض دماهای بالا اجتناب شود، زیرا تجزیه حرارتی آن می‌تواند منجر به تولید دی‌اکسید کربن و کربنات سدیم شود.
3. بسته‌بندی مناسب
   بی‌کربنات سدیم باید در ظروف مقاوم به هوا، ترجیحاً از جنس پلاستیک یا فلزهای پوشش‌دار، نگهداری شود تا از تماس با هوا و گازهای اسیدی جلوگیری شود.
4. دور از مواد ناسازگار
   این ماده باید دور از اسیدهای قوی، مواد اکسیدکننده و رطوبت نگهداری شود، زیرا واکنش با این مواد می‌تواند منجر به آزادسازی گاز دی‌اکسید کربن یا تغییر شیمیایی ماده شود.

رعایت این شرایط باعث افزایش طول عمر بی‌کربنات سدیم و جلوگیری از هدررفت و آلودگی آن در کاربردهای صنعتی و آزمایشگاهی می‌شود.

جمع بندی

بی‌کربنات سدیم، ترکیبی شیمیایی با فرمول NaHCO₃، به صورت پودر یا بلورهای سفیدرنگ شناخته می‌شود. این ماده به دلیل خواص آمفوتر، توانایی تنظیم pH و پایداری شیمیایی، کاربردهای گسترده‌ای در صنایع غذایی، دارویی، تصفیه آب، شیمیایی و کشاورزی دارد. بی‌کربنات سدیم از طریق فرآیند سولوی تولید می‌شود که شامل واکنش‌های بین آمونیاک، دی‌اکسید کربن و کلرید سدیم است. این ماده باید در محیطی خشک، خنک و دور از مواد ناسازگار نگهداری شود تا از تغییر خواص یا تجزیه حرارتی جلوگیری شود. ویژگی‌های متنوع آن، بی‌کربنات سدیم را به ماده‌ای کلیدی در بسیاری از فرآیندهای صنعتی تبدیل کرده است.